Page 8 - ภาษา ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และสภาพสังคมวัฒนธรรมภาพสะท้อนจากภูมินามหมู่บ้านในจังหวัดสตูล

ปีที่ 10 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม – สิงหาคม 2563

นอกจากนี้ ภูมินามหมู่บ้านในจังหวัดสตูลปรากฏชื่อต้นไม้ที่มีความสำคัญต่อทำเลที่ตั้งหมู่บ้าน 2

ลักษณะ คือ

1. เป็นชื่อต้นไม้ใหญ่หรือมีต้นเดียวที่พบในหมู่บ้านซึ่งบ่งบอกให้ทราบที่ตั้งของหมู่บ้านชัดเจน
ยิ่งขึ้น ชื่อหมู่บ้านที่ปรากฏมีต้นไม้ใหญ่ ได้แก่ บ้านควนโพธิ์ บ้านทุ่งตำเสา บ้านโพธิ์ บ้านกาเนะ (ต้นชะมวง)

บ้านลูโบ๊ะการายี (ต้นหยี) เป็นต้น

2. เป็นชื่อต้นไม้ที่พบมากในหมู่บ้าน ซึ่งชี้ให้เห็นลักษณะเด่นของหมู่บ้านว่ามีต้นไม้มาก ได้แก่
บ้านควนไสน บ้านเกาะไทร บ้านห้วยไทร บ้านป่าพน บ้านทุ่งเสม็ด บ้านไทรงาม บ้านห้วยคล้า บ้านช่องไทร

บ้านกาลูบี (ต้นหลุมพี) เป็นต้น

ภูมินามหมู่บ้านในจังหวัดสตูล สามารถสะท้อนถึงเหตุการณ์ที่เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติครั้ง
สำคัญ ๆ หรือเหตุการณ์ที่แปลกประหลาดมหัศจรรย์ ได้แก่

1. เหตุการณ์ที่เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติได้แก่ บ้านวังตง บ้านทุ่งไหม้ บ้านห้วยน้ำดำ

บ้านน้ำร้อน เป็นต้น
้
2. เหตุการณ์ที่แปลกประหลาดมหัศจรรย์ได้แก่ บ้านคลองสองปาก บ้านกุบังปะโหลดเป็นตน
2. ภูมินามกับกลุ่มชาติพันธุ์และประวัติศาสตร์ชุมชน

2.1 ภูมินามกับกลุ่มชาติพันธ
ุ์
จังหวัดสตูลประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ มาอาศัยอยู่รวมกันตั้งแต่โบราณ อีกทั้งมีการ

อพยพย้ายถิ่นเข้ามาตั้งรกรากของชาวบ้านจากต่างพื้นที่หรือผู้คนที่มีเชื้อชาติแตกต่างกันออกไป ก่อให้เกิด

พัฒนาการของชุมชนและผู้คนที่หลากหลาย และมีการผสมกลมกลืนกันทางสังคมและวัฒนธรรมเรื่อยมา ทำให้
กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ เหล่านี้กลายเป็นอีกส่วนหนึ่งซึ่งมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของ

จังหวัดสตูลเป็นอย่างยิ่ง ทั้งนี้ภูมินามของหมู่บ้านในจังหวัดสตูลได้แสดงให้เห็นถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่ปรากฏตัวตน

อยู่ในประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น โดยอาจจำแนกเป็น 3 ประเภทคือ
1) กลุ่มชนจากท้องถิ่นอื่น ๆ ที่เข้ามาอยู่ในชุมชน ซึ่งมีทั้งที่มาจากจังหวัดสตูลเองและเขต

พื้นที่ใกล้เคียง ได้แก่ จังหวัดสงขลา จังหวัดตรัง จังหวัดพัทลุง และจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่ บ้านตันหยง

็
อุมา บ้านเกาะเนียง บ้านใหม่ บ้านช่องไทร บ้านทุ่งนางแก้ว เปนต้น
2) กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับท้องถิ่น ซึ่งประกอบด้วย 3 กลุ่มชาติพันธุ์ คือ

เทศ (อินเดีย) แขก (มาเลเซีย,อินโดนีเซีย) และจีน ได้แก่ บ้านตันหยงกลิง บ้านบันนังปุเลา บ้านเขาจีน

บ้านจีน บ้านสวนเทศ บ้านเกาะบูโหลน บ้านในเมือง บ้านปากบารา
3) กลุ่มชาติพันธุ์ชนกลุ่มน้อย ได้แก่ กลุ่มมานิ และกลุ่มชาวเล (อูรักลาโว้ย)

2.2 ภูมินามกับประวัติศาสตร์ชุมชน

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเกิดขึ้นจากชาวบ้านสามัญชนคนธรรมดาที่ช่วยกันประกอบสร้างทุกสิ่ง
ทุกอย่างขึ้นมา ตั้งแต่การบุกเบิกพื้นที่ การตั้งถิ่นฐาน จนกลายเป็นชุมชนต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนต้องผ่านเหตุการณ์

และเรื่องราวมากมาย ทั้งความสุขความทุกข์ ความรื่นรมย์ ความยากลำบาก เรื่องราวดังกล่าวนี้เอง เป็นส่วน

หนึ่งของประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่ยังคงหลงเหลือหลักฐานปรากฏให้เห็นในภูมินามของแต่ละถิ่นภูมินามของ

194