Page 9 - ภาษา ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และสภาพสังคมวัฒนธรรมภาพสะท้อนจากภูมินามหมู่บ้านในจังหวัดสตูล
P. 9
ปีที่ 10 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม – สิงหาคม 2563
หมู่บ้านในจังหวัดสตูลสะท้อนให้เห็นประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์สำคัญที่เคยเกิดขึ้นใน
หมู่บ้านหรือในชุมชน นั้น ๆ เหตุการณ์สำคัญส่วนมากมักเป็นเรื่องที่มีผลกระทบต่อชาวบ้าน หรือเป็นเรื่องที่
สังเกตจดจำของคนในชุมชนและคนในละแวกใกล้เคียง ประกอบด้วย
1) เหตุการณ์เมื่อแรกตั้งหมู่บ้านหรือเรื่องราวอันเป็นเหตุปัจจัยในการเกิดขึ้นของหมู่บ้าน
ได้แก่ บ้านลูโบ๊ะฆอเลาะ บ้านบากันใหญ่ บ้านบากันเคย เป็นต้น
2) เหตุการณ์ที่แสดงถึงความเป็นมาของหมู่บ้าน ได้แก่ บ้านฉลุงใต้ บ้านดูสน บ้านน้ำหรา
บ้านแป-ระ บ้านมะนัง บ้านท่าชะมวง บ้านลาหงา เป็นต้น
2.3 ภูมินามกับวิถีชีวิตคนท้องถิ่น
ภูมินามหมู่บ้านนับว่ามีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับการดำเนินชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น ดังนั้นจึงมี
ความเกี่ยวข้องกับสภาพทางสังคมของกลุ่มชนนั้น ๆ อย่างแนบแน่นในหลายลักษณะ จากการศึกษาภูมินาม
หมู่บ้านในจังหวัดสตูลพบว่า ภูมินามหมู่บ้านสะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของคนท้องถิ่น ดังต่อไปน ี้
1) การประกอบอาชีพ
1.1) อาชีพทำนา ได้แก่ บ้านนาแค บ้านท่านา บ้านนาข่าเหนือ บ้านวังนาในบ้านหลวงนา
บ้านนาแก้ว บ้านบันนังปุเลา เป็นต้น
1.2) อาชีพทำไร่ที่ปรากฏในชื่อหมู่บ้านของจังหวัดสตูลมี 2 ชนิด คือ การทำไร่ข้าว ได้แก่
้
บ้านไร่ บ้านตันหยงอุมา บ้านไร่ทอน เป็นต้น และไร่สับปะรดได้แก่ บ้านตันหยงละไน
1.3) อาชีพทำสวนยางพารา ได้แก่ บ้านซอย 4 บ้านซอย 8 บ้านซอย 10 บ้านผัง 1 บ้าน
ผัง 2 บ้านผัง 3 ฯลฯ
1.4) อาชีพทำสวนปาล์มน้ำมันได้แก่ บ้านผังปาล์ม 1 บ้านผังปาล์ม 2 บ้านผังปาล์ม 3
ฯลฯ
1.5) อาชีพทำไม้ฟืนและเผาถ่านได้แก่ บ้านบากันใหญ่ บ้านบารายี บ้านบากัน โต๊ะทิด
เป็นต้น
1.6) อาชีพเลี้ยงสัตว์ได้แก่ บ้านทุ่ง บ้านทุ่งหญ้าแดง บ้านฉลุง บ้านวังพะเนียด บ้าน
กาแบง เป็นต้น
1.7) อาชีพประมงได้แก่ บ้านท่าทะเล บ้านบากันเคย บ้านตันหยงโป บ้านเกาะยาว บ้าน
หาดทรายยาว บ้านเกาะสาหร่าย บ้านตันหยงกลิง บ้านราไว บ้านบุโบย เป็นต้น
1.8) อาชีพค้าขาย ได้แก่ บ้านจีน บ้านเขาจีน บ้านบากันใหญ่ บ้านบากันโต๊ะทิด บ้าน
ท่าเรือ บ้านเกาะนก เป็นต้น
2) เครื่องมือเครื่องใช้และงานหัตถกรรม สามารถสะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของชาวบ้านที่
เกี่ยวกับเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ รวมถึงงานหัตถกรรมที่ชาวบ้านประดิษฐ์คิดทำขึ้น เพื่อใช้ในการประกอบ
อาชีพหรือการดำรงชีวิตประจำวัน ได้แก่ บ้านราวปลา
3) การคมนาคมขนส่ง จากการศึกษาภูมินามหมู่บ้านในจังหวัดสตูล แสดงให้เห็นถึงการ
คมนาคมของชาวสตูล ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1) การคมนาคมทางน้ำ ได้แก่ บ้านท่าเรือ บ้าน
195
