เมื่อวันพุธที่ 4 ธันวาคม 62 ได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในหัวข้อ “แค่ถ่ายรูปก็ได้เรื่อง ด้วย LINE และ Google Docs” ทั้งนี้เพื่อการประยุกต์เทคโนโลยีหรืออุปกรณ์ที่เราใช้กันอยู่ชีวิตประจำวันมาใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงาน ประเด็นที่ว่าแค่ถ่ายรูปก็ได้เรื่องด้วย LINE และ Google Doc ก็คือเทคนิคการแปลงไฟล์ภาพเป็นข้อความที่เรียกว่า OCR ซึ่งย่อมาจาก Optical Character Recognition เป็นกระบวนการที่ใช้ในการแปลงสื่อสิ่งพิมพ์ที่อยูในรูปแบบของกระดาษ ให้กลายเป็นข้อความซึ่งสามารถทำการบันทึกเป็นไฟล์ข้อมูล และนำไปใช้ร่วมกับโปรแกรมอื่น ๆ ในคอมพิวเตอร์ได้ เช่น โปรแกรมประมวลผลคำ เป็นต้น หลักการทำงานของ OCR นั้นจะทำงานเหมือนกับเครื่องสแกนเนอร์ ซึ่งทำงานโดยใช้แสงและเลนส์ หรือที่เรียกกันว่า Optical Scanner ทำการสแกนข้อความบนหน้ากระดาษ แล้วแตกข้อมูลตัวอักษรมาสู่อนุกรมแบบจุด ซึ่งเรียกว่า Bitmap แล้วแปลไปเป็นข้อความคอมพิวเตอร์(แปลตรง ๆ ได้ว่าเครื่องอ่านอักขระด้วยแสง) หมายถึง ความสามารถของคอมพิวเตอร์ และการใช้โปรแกรมทำให้แสงผ่านตัวอักขระหรือภาพ แล้วสามารถรับรู้ นำเข้าไปเก็บในหน่วยความจำและนำไปประมวลผลได้ ซึ่งจะทำให้ทุ่นเวลากว่าการส่งข้อมูลเข้าด้วยแป้นพิมพ์ได้มาก OCR เป็นโปรแกรมแปลงไฟล์ภาพที่มีนามสกุล JPG, PNG, BMP, GIF… หรือเป็นไฟล์ข้อความนามสกุล PDF ให้เป็นไฟล์ Text  (การดึงข้อความจากไฟล์ภาพ) มีใช้กันอยู่ 2 วิธีดังนี้คือ

         – Feature Line

         – Google Docs

สำหรับการใช้ Feature Line เวอร์ชัน 9.6.5 ขึ้นไปใช้งานได้ 2 ลักษณะคือ

         1. คัดลอกรูปภาพหรือข้อความภาพที่ถูกส่งมาใน Line แชท ให้ทำดังนี้

            1.1 เปิด Line

            1.2 เข้าไปที่ห้องแชท

            1.3 เลือกรูปภาพหรือข้อความภาพที่ต้องการคัดลอกข้อความ  

                                                           ภาพที่ 1 ภาพจากการแชท

            ในกรณีท่านใช้ Line ใน Smart phone ให้คลิกเพื่อแสดงแบบเต็มจอ

                                                 ภาพที่ 2 ภาพที่คลิกเต็มจอ

            1.4 จากนั้นให้กดที่ Function [T] ซึ่งปรากฎอยู่ด้านบนขวามือ

                                                      ภาพที่ 3 ไอคอน [T]

            1.5 ถ้าท่านเปิดใช้งาน Function [T] ครั้งแรกให้ตอบอนุญาตหรือตกลง
                                      ภาพที่ 4 การยอมรับการ upload ไฟล์ข้อมูล
                                (ภาพจาก https://www.it24hrs.com/2019/line-image-to-text/)

            1.6 รอสักครู่ระบบจะทำการทำการประมวลผลและแปลงเอกสารภาพเป็นตัวอักษร

            1.7 แต่ถ้าต้องการคัดลอกเพียงบางส่วนให้กดยกเลิกโดยการคลิกที่ เลือกทั้งหมด 

                                          ภาพที่ 5 การเลือกหรือยกเลิกข้อความ

           1.8 จากนั้นให้เอามือแตะที่ข้อความให้เป็นสีเขียวข้อความที่ต้องการคัดลอก

                                                        ภาพที่ 6 การเลือกข้อความ

            1.9 จากนั้นให้คลิกที่แชร์
                                                 ภาพที่ 7 การแชร์ข้อความ

            1.10 ก็จะปรากฎข้อความที่ต้องการคัดลอก (Copy)

                                            ภาพที่ 8 การคัดลอดกข้อความ

                ถ้าท่านใช้ Line ใน Desktop ก็ยิ่งง่ายแสนง่ายให้คลิกขวาแล้วคลิกที่เมนูแปลงเป็นข้อความ (Convert to text)

                                                 ภาพที่ 9 การแปลงข้อความ

            1.11 รอสักครู่ระบบจะทำการทำการประมวลผลและแปลงเอกสารภาพเป็นตัวอักษร

                               ภาพที่  10 การประมวลผลและแปลงเอกสารภาพเป็นตัวอักษร

          1.12 คัดลอก (Copy) ข้อความที่ต้องการมาใช้งาน
                                             ภาพที่ 11 การคัดลอกข้อความ

       2. ภาพจากกล้อง function OCR จากห้องไลน์แชท ให้ทำดังนี้

            2.1 เปิด Line

            2.2 เข้าไปที่ห้องแชท

            2.3 เปิดกล้อง function OCR แล้วถ่ายรูป

                                            ภาพที่ 12 ภาพจากกล้อง Function OCR

            2.4 กดที่ Function [T]

                                                      ภาพที่ 13  Function [T]

            2.5 รอสักครู่ระบบจะทำการทำการประมวลผลและแปลงเอกสารภาพเป็นตัวอักษร

                                     ภาพที่ 14 การประมวลผลและแปลงเอกสารภาพเป็นตัวอักษร

            2.6 กดที่แชร์

                                       ภาพที่ 15 การแชร์ข้อความที่แปลงแล้วไปยังห้องแชท

            2.7 กดที่เครื่องหมาย (ส่งต่อ)

                                      ภาพที่ 16 การส่งต่อข้อความที่แปลงแล้วไปยังห้องแชท

            2.8 การคัดลอกข้อความไปใช้งาน

                                                  ภาพที่ 17 การคัดลอกข้อความ

       สำหรับการใช้  Feature Line ซึ่งใช้ได้ง่ายมากก็ลองนำไปใช้ในการปฏิบัติงานกันนะครับโดยเฉพาะการลงรายการสารสนเทศต่าง ๆ

ส่วนการใช้ Google doc ก็มีวิธีใช้งานดังต่อไปนี้

       1. สมัครบัญชี Google เพื่อสร้าง Google drive

                                                 ภาพที่ 18 สมัครบัญชี Google

                                                   ภาพที่ 19 บัญชี Google

       2. คลิกที่ Google drive

                                                     ภาพที่ 20 Google drive

       3. เข้า Google drive

                                                       ภาพที่ 21 โฟรเดอร์ใน Google drive

       4. อัพโหลดรูปภาพ

                                              ภาพที่ 22  การอัพโหลดรูปภาพ

                                                ภาพที่ 23 ภาพที่อัพโหลดแล้ว

       5. คลิกขวาที่รูปภาพที่ต้องการคัดลอกข้อความ

                                             ภาพที่ 24  คลิกขวาที่รูปภาพ

       6. คลิกที่ Open with แล้วคลิกที่ Google Docs

                                          ภาพที่ 25 คลิกที่ Open with และ Google Docs

        7. ระบบจะประมวลผลการคัดลอกข้อความ

                                             ภาพที่ 26 การประมวลผลของ Google Docs

       8. คัดลอกข้อความ

                                                  ภาพที่ 27 การคัดลอกข้อความ

      เมื่อวันที่  13  พฤศจิกายน  2562  ทางคณะกรรมการพัฒนาระบบการจัดการความรู้ ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการการจัดการความรู้แบบบทเรียนประเด็นเดียว (One Point Lesson (OPL)) เพื่อพัฒนากระบวนการปฏิบัติงานขององค์กรเพื่อการสร้างสรรค์ผลงาน ให้กับบุคลากรของสำนักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลง อรรถกระวีสุนทร  ซึ่งโครงการนี้คณะกรรมการพัฒนาระบบการจัดการความรู้ได้รับอนุมัติงบประมาณเงินรายได้จากสำนักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลง อรรถกรวีสุนทร จำนวน 19,000 บาท โดยมีผู้เข้ารับการอบรมจำนวน 39 คน โดยวิทยากรผู้มากความรู้และประสบการณ์ คือ ผศ. ดร. เธียรชัย พันธ์คง จากมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ 

      สำหรับการอบรมในวันนั้นประเด็นหรือโจทย์หลัก ก็คือ One Point Lesson (OPL) หรือบทเรียนหนึ่งประเด็น และการพัฒนางานด้วยไคเซน (Kaizen) ซึ่งในความตั้งใจของคณะกรรมการ KM ที่ได้จัดอบรมในครั้งนี้คือ ต้องการให้ผู้เข้าอบรมได้ความรู้ไปพัฒนางานของตนเอง โดยผมจะสรุปบรรยากาศการอบรมในวันนั้นมาเล่ากันฟังพอเป็นสังเขป ช่วงเช้าวิทยากรได้พูดถึงประเภทของบทเรียนไว้ว่ามีหลายประเภทไม่เฉพาะแต่ OPL อย่างเดียวเท่านั้น อาทิ

             • One Point Article (OPA)
             • One Point Knowledge (OPK)
             • One Point Sharing (OPS)
             • Media Clipping
             • Knowledge Capture
             • One Ponit Lesson

           การสรุปบทเรียนนั้นแตกต่างหรือเหมือนกันอย่างไร

           1. One Point Article (OPA)  เป็นบทความหรือเรื่องราวที่เกิดขึ้นจากการผสมผสานระหว่างองค์ความรู้ที่เป็นแบบความรู้ฝังลึกที่เกิดจากประสบการณ์และความรู้แบบชัดแจ้งของบุคลากรมีอยู่ในองค์การโดยผสมผสานกับการบริการจัดการที่เป็นแบบอย่างที่ดีหรือแนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice) แล้วผลิตเป็นผลงานขึ้นมาเพื่อให้คนอื่นได้นำไปใช้ประโยชน์
           2. One Point Knowledge (OPK) ก็เป็นบทความสั้น ๆ เหมือนกับ One Point Article (OPA) แต่บทเรียนประเภทนี้เกิดขึ้นจากการรวบรวมเรื่องราวที่ตนเองน่าสนใจ จะเป็นเคล็ดลับ หรือความรู้ทางเทคนิคต่าง ๆ ที่พบเห็นแล้วนำมารวบรวมขึ้นเป็นผลงาน
           3. One Point Sharing (OPS) เป็นบทความที่ผู้สร้างทำด้วยแรงบันดาลใจ ซึ่งเกิดขึ้นจากการปฏิบัติด้วยตนเองแล้วเห็นผล หรือมีจิตเอื้ออาทรที่จะเผื่อแผ่ส่งที่รู้ไปยังบุคคลอื่น เช่น เรื่องราวของธรรมะที่น่าสนใจ หรือบทความที่สร้างพลังและแนวคิดเชิงบวก 
           4. Media Clipping เป็นบทความทางเศรษฐกิจ, สังคม และข่าวสารที่เกี่ยวข้องกับภารกิจหลักขององค์กร ซึ่งเผยแพร่อยู่ในสื่อรูปแบบต่าง ๆ  เช่น หนังสือพิมพ์หรือวารสารที่ส่งตรงถึงพนักงานเป็นประจำ
           5. Knowledge Capture เป็นการจับประเด็นความรู้มาเป็นตอน ๆ หรือตามประเด็นที่เราสนใจ ซึ่งผู้สร้างผลงานอาจจะการปฏิบัติให้ดู หรือจากการสัมภาษณ์  หรือจากวิดีทัศน์ 
           6. One Ponit Lesson คือบทเรียนหนึ่งประเด็นที่เกิดจาก Tacit Knowledge โดยผู้เขียนจะต้องอธิบายวิธีการทำงานว่าสำเร็จอย่างไร โดยจะมุ่งเน้นและเจาะประเด็นในการเรียนรู้ประเด็นเดียวหรือเรื่องเดียวเท่านั้น ซึ่งจะใช้ภาพวาดหรือภาพถ่ายของจริง มาอธิบาย ว่าผู้เขียนปฏิบัติมาแล้วหรือพิสูจน์มาแล้วมาวิธีการนี้มีประสิทธิภาพ
           วิทยากรสรุปว่าองค์ประกอบของ OPL คือ
           • เขียน/อธิบายบทเรียนหรือสิ่งที่ได้เรียนรู้ในการทำงานด้วยศัพท์หรือวิธีการง่าย ๆ  1 ประเด็นหรือ 1 เรื่อง และต้องไม่เกินกระดาษ 1 แผ่น (A4)
           • ใช้เวลาอ่านหรืออธิบาย 5-10 นาที
           • ใช้ภาพ สี ลูกศร มากกว่าตัวอักษร (80:20)
           • แสดงข้อมูล Do, Don’t, Right or Wrong

รูปที่ 1  หลัการทำ ONE POINT LESSON (OPL)

ตัวอย่าง OPL
รูปที่ 2  ตัวอย่าง ONE POINT LESSON (OPL)

 ในวันนั้นสิ่งที่น่าชื่นชมอีกอย่างของวิทยากรนั้นก็คือท่านได้ยกประวัติของตนเองให้ฟังก่อน ทำให้เราเห็นว่าท่านเป็นผู้ที่มุ่งมั่นในการเอาชนะอุปสรรคต่าง ๆ มาตั้งแต่วันเด็ก จนประสพความสำเร็จในหน้าที่การงานและที่สำคัญท่านพอใจที่จะเป็นผู้ให้ ซึ่งจะเห็นได้จากข้อคิดจาก Facebook ที่ท่านได้แสดงความเห็นไว้ว่า…

            ‘ทุกครั้งที่เป็นวิทยากรสิ่งที่ผมต้องทำเสมอไม่ใช่การทำสไลด์ หรือเตรียมเนื้อหาในการบรรยายหากแต่ ผมจะครุ่นคิดเสมอว่า จะทำอย่างไรให้ผมมีความรู้สึกเป็นบุคลากรคนหนึ่งขององค์กรที่เชิญผมไปบรรยายเพราะวินาทีที่ผมจับไมโครโฟน ผมไม่เคยรู้สึกว่าผมเป็นวิทยากร แต่ผมมีความรู้สึกว่าผมคือบุคลากรขององค์กรนั้น ฉะนั้นสิ่งที่ผมกำลังบรรยาย จึงเป็นความรู้สึกที่ผมมีต่อองค์กรนั้นจริง ๆ พูดไปรู้สึกว่าเราเองก็อินในสิ่งที่พูด เป็นความปรารถนาดีที่จะให้คำแนะนำ เพื่อนำพาบุคลากร และองค์กรไปข้างหน้า ไปสู่สิ่งที่ดีกว่า ในฐานะเพื่อนร่วมงาน ไม่ใช่ในฐานะวิทยากร ตลอดการเป็นอาจารย์และการเป็นวิทยากรผมชินกับการแทนตัวเองว่า “ผม” มากกว่าจะแทนตัวเองว่า “อาจารย์” และมักจะใช้คำว่า “เรา” แทนคำว่า “คุณ” ในการเรียกผู้เข้าอบรมทุกคน เพราะผมกับเขา “เราเหมือนอยู่องค์กรเดียวกัน” เรามาช่วยกันแก้ปัญหา ช่วยกันเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ นั่นทำให้ผมมักจะได้รู้จักเพื่อนใหม่ๆอยู่เสมอ แม้ชั่วโมงบินผมจะมีน้อยแต่ความรู้สึกร่วมที่ผมมีกับทุกๆองค์กรที่ไปบรรยาย ไม่เคยน้อยลงเลย ครั้งหนึ่งผมเคยได้ยินวิทยากรค่าตัวแพงกว่าผม โปรไฟล์ดีกว่าผม ประสบการณ์มากกว่าผม พูดว่า “ผมไม่เคยบรรยายให้กับคนฟังจำนวนหลักสิบมาก่อน นี่ถ้าผมทราบก่อนว่ามีคนฟังเท่านี้ ผมอาจจะไม่มานะ”  ผมคิดในใจวิทยากรระดับโลกอย่าง “พระพุทธเจ้า” บรรยายครั้งแรก มีคนฟังแค่ “5 คน” เอง นั่นคือ “ปัญจวัคคีย์” ท่านก็ยังบรรยาย และแม้จะมีเพียง 1 คน ท่านก็ยังบรรยาย อาทิ องคุลีมาล แล้วท่านล่ะเป็นใคร? เรื่องนี้ผมจำไว้เตือนตัวเอง ผมไม่ได้หวังแค่ได้เข้าไปนั่งในห้องอบรม บรรยาย รับค่าตัว แล้วกลับบ้าน แต่ผมหวังจะเข้าไปนั่งในใจของผู้เข้าอบรม เสมือนเพื่อนร่วมงานคนหนึ่ง ไม่ใช่วิทยากร หรืออาจารย์ ความสุขของผมไม่ได้มีแค่ตอนที่อยู่ในห้องอบรม แต่ความสุขของผมคือปฏิสัมพันธ์หลังจากนั้นต่างหาก”

          ผมในฐานะประธาน KM หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลังอบรมการสรุปบทเรียนไปแล้วบุคลากรของสำนักฯ น่าจะมีแนวคิดและริเริ่มจัดทำ OPL หรือสรุปบทเรียนประเภทอื่น ๆ ที่เกิดจากงานที่ตนเองปฏิบัติอยู่หรือสนใจอยู่เพื่อให้เกิดองค์ความรู้ในการพัฒนาสำนักฯ ไปสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้และนวัตกรรมได้ในที่สุด