Page 5 - ลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัดนครครีธรรมราช ลายดอกพิกุล

ถินกําเนิดผายกเมืองนคร
่

ในเมืองไทยมีการทอผายกกันหลายภูมิภาคทั้งในภาคเหนือแถบจังหวัดเชียงใหม ลําพูน ลําปาง
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดรอยเอ็ด และภาคใต คือ จังหวัดนครศรีธรรมราช สุราษฎรธานี และตรัง

ทวาผายกซึ่งทอในจังหวัดสุราษฎรธานีเรียกกันในชื่อเฉพาะถิ่นวาพุมเรียง สวนผายกที่ทอในจังหวัดตรัง

มักเรียกวาผานาหมื่นศรีและจังหวัดนครศรีธรรมราช เราเรียกวา ผายกนคร ผายกเมืองนครเปนหัตถกรรม

ที่ขึ้นชื่อของเมืองนคร เปนที่รูจักกันดีทั่วภาคใตและในกรุงเทพมหานคร ตั้งแตแรก ตั้งกรุงรัตนโกสินทรเปนตนมา
อดีตนครศรีธรรมราช เคยเปนเมืองทาทางการคาที่ใหญที่สุดในภาคใต มีสินคามาจําหนายมากมาย โดยเฉพาะผา

ดวยเหตุผลทางการคาเมืองนครนาจะไดรับวัฒนธรรม การทอผาใชเองมาตั้งแตโบราณแลว แตไมทราบแนชัดวา

มีการทอมาตั้งแตเมื่อไร และไดแบบอยาง มาจากใคร ไมปรากฏหลักฐานที่แนนอนวาเริ่มมาตั้งแตสมัยใด
แตนาจะเกิดขึ้นกอนอาณาจักรศรีวิชัย ผายกมีมากอนกรุงศรีอยุธยาอยางแนนอน

หลักฐานบางชิ้นระบุวา “ยกทองใชเฉพาะเจาเมืองนครศรีธรรมราชและขาราชการชั้นผูใหญ

ในวังหลวง นอกจากนี้ผายกทองยังเปนเครื่องราชบรรณาการ ซึ่งเจาเมืองนครศรีธรรมราชสงไป

ถวายยังราชสํานักในสมัยกรุงธนบุรีอีกดวย” สวนผายกธรรมดาจะใชกันทั่ว ๆ ไป ผูหญิงมักจะนุงผายกดอก
หนานางหรือผาเก็บนัด ตามหลักฐานเทาที่ทราบผายกทองนั้นเพิ่งรูจักทอขึ้นใชในสมัย กรุงธนบุรี หรืออยางสูง

ก็ราวสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ซึ่งมีเรื่องราวที่เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๐ ใน พ.ศ.๒๓๕๔ เกิดกบฏขึ้น

ที่เมืองไทรบุรี เจาพระยานคร (หนู) ไดออกไปปราบปรามและกวาดตอน ชาวไทรบุรีเขามาอยูในเมืองนครศรีธรรมราช
ในการกวาดตอนในครั้งนั้นคงกวาดเอาชางหลอ ชางทอง ชางเงิน ที่มีความสามารถในการผลิตเครื่องประดับ

รวมทั้งชางทอผายกเขามาดวย(เพราะเมืองไทรบุรี ไดมีชาวอินเดียเขามาตั้งถิ่นฐานและสอนการทอผา

ใหแกชาวไทรบุรี) เหตุนี้เองที่เกิด การผสมผสาน ทางวัฒนธรรมการทอผาพื้นเมืองจนนครศรีธรรมราชมีเอกลักษณ
ึ
ื
ี
ึ
ี
ของการทอผายกเมืองนครท่ข้นช่อในเวลาตอมาซ่งเปนผาท่มีความสวยงามและมีความละมาย
คลายกับผาที่ใชแสดงระบําตาง ๆ ของแควน มณีปุระ ที่มาจากทางดานภาคตะวันออกเฉียงเหนือของสาธารณรัฐ
อินเดีย เรื่องราวที่เกิดขึ้นระหวางเมืองสงขลาและเมืองนครศรีธรรมราชในสมัยกรุงธนบุรีนั้น ผายกทอง
ในชวงนั้นคงเปนของหายาก จึงถูกจัดเปนเครื่องราชบรรณาการ