Page 2 - ลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัดนครครีธรรมราช ลายดอกพิกุล

ประวัติความเปนมา :

การทอผายกมีหลักฐานวา ชาวเมืองนครศรีธรรมราช ไดแบบอยางมาจากแขกเมืองไทยบุรี

กลาวคือ สมัยที่เมืองไทยบุรีเปนกบฏ เจาเมืองนครศรีธรรมราช คือ เจาพระยานคร (นอย) ไดยกกองทัพ
ไปปราบปราม ขากลับไดกวาดตอนครอบครัวเชลยเขามายังเมืองนครศรีธรรมราชเปนจํานวนมาก

ไดพวกชางมาไวหลายพวก เชน ชางหลอโลหะประสม ชางทอง ชางเงิน และชางทอผา สําหรับพวกชางทอผา

ใหอยูบริเวณทางดานตะวันตกของตัวเมือง คือ ในตําบลมะมวงสองตน อําเภอเมืองนครศรีธรรมราช
และตําบลนาสาร อําเภอพระพรหม ในปจจุบันชางพวกนี้ไดถายทอดความรูแกชางพื้นเมืองที่มีอยูกอน

จึงทําใหการทอผาในสมัยนั้นพัฒนาขึ้นกวาสมัยกอน ๆ มาก

ผายกเมืองนคร “ลายดอกพิกุล” เปนลวดลายที่เลียนแบบธรรมชาติ ซึ่งเปนดอกไม คือ ดอกพิกุล

เปนผาทอมือดวยกี่กระตุก “ผายกเมืองนคร” เปนชื่อเฉพาะ หมายถึง ผาทอพื้นเมืองของจังหวัดนครศรีธรรมราช
ที่ทอสืบกันมาแตโบราณ ดวยการทอยกเพิ่มลวดลายดวยเสนพุงพิเศษ ( Supplementary Weft )

ทําใหเกิดลายนูนบนผืนผา มีลายเชิงผาเปนกรวยเชิงชั้นเดียวหรือกรวยเชิงซอนกันหลายชั้นและกรวยเชิงขนาน

กับริมผา โดยดัดแปลงลายอื่นมาเปนลายกรวยเชิง วิธีการทอจะคัดเสนยืนขึ้นลงเปนจังหวะที่แตกตางกัน

ตามลวดลายที่ตองการแลวใชเสนพุงพิเศษเขาไป

ลวดลายที่ปรากฏบนผืนผาที่ทอกันมาแตโบราณ เปนลวดลายที่จดจําและไดรับการถายทอด

จากบรรพบุรุษหรือพบเห็นไดในชีวิตประจําวัน ลวดลายเหลานี้ไดรับการถายทอดจากรุนหนึ่งไปยังอีกรุนหนึ่ง

โดยการลอกเลียนแบบอยางไวทั้งลวดลาย และกรรมวิธีในการทอผาที่เกิดจากฝมือและภูมิปญญา
ของชางทออยางแทจริง ลายที่นิยมทอผายกเมืองนคร คือ ลายจากธรรมชาติ สวนใหญเปนลายดอกไม

โดยเฉพาะ “ลายดอกพิกุล” ซึ่งในสมัยกอนตนพิกุลเปนที่นิยมปลูกกันมากในบริเวณลานวัด เพราะเปน

พุมไมใหญใหรมเงาและดอกมีกลิ่นหอมใชเปนยาไดดวย ดอกพิกุลจึงถูกนํามาใสในลวดลายของผายก
เมืองนคร เชน ลายดอกพิกุล ลายดอกพิกุลดอกลอย ลายดอกพิกุลกานแยง ลายดอกพิกุลเถื่อน

ลายดอกพิกุลสลับลายลูกแกว