อิ่ม จิตต์ภักดี
 
Back    08/10/2021, 15:22    2,001  

หมวดหมู่

ปราชญ์ชาวบ้าน


ประวัติ

       อิ่ม จิตต์ภักดีหรือหนังอิ่มเท่ง เกิดดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๔ ตรงกับวันจันทร์ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๓ ปีระกา ที่บ้านคลองช้าง ตําบลบางเหรียง อําเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา บิดาชื่อนายฉิม จิตต์ภักดี เป็นชาวจังหวัดอุบลราชธานี มารดาชื่อนางพลัด จิตต์ภักดี ชาวบ้านคลองช้าง ตําบลบางเหรียง อําเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา มีพี่น้อง ๒ คน คือฉิม จิตต์ภักดี และอิ่ม จิตต์ภักดี หนังอิ่มเท่งเป็นผู้มีความสนใจ การแสดงหนังตะลุงตั้งแต่เด็ก เริ่มแสดงหนังตะลุงแบบครูพักลักจำไม่มีใครสอนให้โดยตรง อาศัยความศรัทธาในการแสดงหนังตะลุงจึงได้สมัครเป็นศิษย์หนังหม้งแห่งบ้านชะรัด จังหวัดพัทลุง หนังหม้งได้ถ่ายทอดวิชาความรู้เกี่ยวกับการเล่นหนังตะลุงและพาครอบครูทำให้หนังอิ่มเท่งมีมานะฝึกฝนการแสดงมากยิ่งขึ้น ความมีปฏิภาณไหวพริบด้านการแสดงที่จับใจผู้ชมในการด้นกลอนสดที่พลิกแพลงสอดคล้องกับเหตุการณ์ทำให้คณะหนังตะลุง ที่มีชื่อเสียงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะบทตลกที่มี “เท่ง” เป็นตัวเอกนั้นแสดงได้ถูกใจประชาชน จนได้รับฉายาต่อท้ายชื่อ “หนังอิ่มเท่ง” อิ่ม จิตต์ภักดีหรือหนังอิ่มเท่ง มีชื่อเสียงมาตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๔๙๖ รับงานแสดงทั่วภาคใต้เป็นคณะหนังตะลุงที่ยังคงรักษาแบบฉบับหนังตะลุงรุ่นเก่าไว้เป็นอย่างดี การแสดงทุกเรื่องจะสอดแทรกคติธรรม เพื่อสร้างจิตสำนึกผิดชอบชั่วดีแก่ประชาชน และยังได้เข้าแข่งขันประชันหนังตะลุงไม่ต่ำกว่า ๑,๐๐๐ ครั้ง จนได้รับรางวัลกลองทองคำ เสื้อสามารถ ถ้วยเกียรติยศ และขันน้ำพานรอง ฯลฯ จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) พุทธศักราช ๒๕๔๐      

    การศึกษา
       
ชีวิตในวัยเด็กของหนังอิ่มเท่ง ได้รับการศึกษาเบื้องต้นจากบิดาและมารดาจนอ่านออกเขียนได้ จึงได้เข้าเรียนที่วัดบางทีง ตําบลบางเหรียง อําเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา และเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ จากโรงเรียนวัดบางกล่ำ (ปัจจุบันคือวัดชลธาราวาส) ตําบลบางเหรียง อําเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๖ พออายุได้ ๑๘ ปี ได้บรรพชาที่วัดบางกล่ำ ตําบลบางเหรียง อําเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา จำนวนเวลา ๒ พรรษา สอบได้นักธรรมตรี จึงลาสิกขาบท เมื่ออายุ ๒๑ ปีก็เข้ารับการเกณฑ์ทหารได้เข้าประจําการที่กองพันทหารปืนใหญ่ที่ ๕ ค่ายพระปกเกล้า ตําบลเขารูปช้าง อําเภอเมือง จังหวัดสงขลา ในช่วงปี พ.ศ. ๒๔๘๕ อยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ 

   ชีวิตครอบครัว
   
 
ชีวิตครอบครัวของหนังอิ่มเท่ง (อิ่ม จิตต์ภักดี) ได้สมรสกับนางสาวเนี่ยว คงสม เป็นชาวตำบลควนรู อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา ซึ่งขณะนั้นมีอายุได้ ๒๗ ปี มีบุตรธิดาด้วยกัน ๘ คน เป็นชาย ๔ คน หญิง ๔ คน มีชื่อเรียงตามลำดับดังต่อไปนี้

๑. นางถนอม ชูสวัสดิ์ อาชีพธุรกิจส่วนตัว
๒. นายคุณากร จิตต์ภักดี อาชีพธุรกิจส่วนตัว
๓. นางชะเอม ฉายกลิ่น อาชีพค้าขาย
๔. นายวรานุวัฒน์ จิตต์ภักดี อาชีพรับราชการครู
๕. นายธนวัฒน์ จิตต์ภักดี อาชีพรับราชการครู
๖. นายธนวัฒน์ จิตต์ภักดี อาชีพรับราชการครู
๗. นางเจษฏาภรณ์ เชื้อภูพาน อาชีพรับราชการครู
๘. นายเพชรน้ำเอก จิตต์ภักดี อาชีพรับราชการ
๙. นางฉะอ้อน ศรีสว่าง อาชีพค้าขาย

      ชีวิตครอบครัวหนังอิ่มเท่ง (อิ่ม จิตต์ภักดี) เป็นผู้ที่เห็นคุณค่าของการศึกษาและยึดมั่นในคุณธรรมตามหลักพระพุทธศาสนา ได้หมั่นเอาใจใส่อบรมสั่งสอนบุตรธิดาให้เป็นผู้ที่รับผิดชอบ ชั่วดี มีความประพฤติที่ดีงามและเหมาะสมกับวัย ได้ส่งเสริมบุตรธิดาทุกคนให้ได้รับการศึกษาเป็นอย่างดี

   เส้นทางของนายหนังตะลุง
       หนังอิ่มเท่ง มีความสนใจเกี่ยวกับหนังตะลุงมาตั้งแต่เด็ก โดยปกติจะเป็นคนที่ชอบดูหนังตะลุงมาก เมื่ออายุได้ ๑๒ ปี สามารถเล่นหนังตะลุงได้ โดยเริ่มหัดหนังตะลุงจากการไปชมหนังตะลุงมา เพราะหลังจากไปดูหนังตะลุงมาเด็กชายอิ่มจะกลับมาทบทวนด้วยตัวเองเสมอแต่ก็ไม่เคยได้ฝึกหัดแบบจริงจัง หลังจากแต่งงานแล้วเกิดชอบหนังตะลุงขึ้นมาอีก จึงได้ปลูกโรงหัดหนังขึ้นในบ้าน โดยไม่มีครู แต่อาศัยประสบการณ์ที่เคยดูหนังมามาก ตลอดจนวัยและความนึกคิดที่เป็นผู้ใหญ่เต็มตัว จึงทําให้หัดหนังตะลุงได้รวดเร็ว ต่อมาได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์ของหนังหม้งซึ่งอยู่ที่บ้านชะรัด อําเภอกงหรา จังหวัดพัทลุง หนังหม้งได้ครอบครูและยื่นรูปให้ตามธรรมเนียมของ นายหนังตะลุงหัดใหม่ ที่จะแสดงได้จะต้องมีครูจึงจะถือว่าเป็นนายหนังโดยสมบูรณ์ หนังอิ่มเท่ง หัดหนังได้ไม่นานก็ออกโรงแสดงครั้งแรกที่บ้านไทรใหญ่ ตําบลรัตภูมิ จังหวัดสงขลา ในปี พ.ศ. ๒๔๙๐ ได้รับความนิยมจากคนดูพอสมควร


ภาพจาก : https://www.hatyaitoday.com/dcp-culture/ 

     ประสบด้านการแสดงหนังตะลุง
         หนังเท่ง ได้แสดงหนังตะลุงมาหลายครั้งจนมีชื่อเสียง แต่การแสดง ครั้งสําคัญของท่านมีอยู่ ๓ ครั้ง ด้วยกันคือ

๑. การแสดงที่วัดวาแฉ้ บ้านหนองไทร จังหวัดตรัง ซึ่งเป็นการแสดงหนังตะลุงแข่งกับในราเติม วิน-วาด เป็นครั้งแรก
๒. การแสดงที่งานวัดปากคลอง จังหวัดตรัง ชาวบ้านใกล้เคียงจากบ้านโพรงจระเข้ และบ้านในควน ตลอดจนบ้านสํานักต้นแบกมาร่วมงานกันเป็นจํานวนมาก
๓. ได้รับเกียรติให้ไปแสดงในงานวัฒนธรรมสัมพันธ์ ที่สถาบันราชภัฏ สงขลา ปี พ.ศ. ๒๕๔๐ ซึ่งมีผู้ชมจากทั่วทุกภาค นอกจากนี้ยังมีชาวต่างชาติและตัวแทนคณะกรรมการศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดสงขลาได้ไปนั่งชมด้วย หลังจากจบการแสดงได้มีตัวแทนจากคณะกรรมการศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดสงขลา มานั่งสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและชื่นชมในผลงานหนังตะลุงของหนังอิ่มเท่ง จึงเสนอชื่อและผลงานของหนังอิ่มเท่ง ต่อคณะกรรมการศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดสงขลา ให้ได้รับรางวัลศิลปินดีเด่นจากสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัด สงขลา 

    เกียรติยศที่ได้รับ

- พ.ศ. ๒๕๔๐ ได้รับการยกย่องจากสํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ให้เป็น “ศิลปินพื้นบ้านดีเด่น” สาขาหนังตะลุง
- พ.ศ. ๒๕๔๐ ได้รับการยกย่องจากสํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) 

    หนังอิ่มเท่ง เป็นนายหนังตะลุงที่มีความสามารถในการเล่นหนังตะลุงเป็นอย่างดียิ่ง ผลงานด้านหนังตะลุงเป็นที่ประจักษ์และยอมรับของคนทั่วไป ทั้งที่เป็นการแสดงหนังตะลุงการถ่ายทอดศิลปะการแสดงหนังตะลุงให้แก่ศิษย์และการประพันธ์วรรณกรรม เพื่อการแสดงหนังตะลุง จนทําให้เป็นนายหนังที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่งของภาคใต้ และได้รับเกียรติให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๐ จากสํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ซึ่งถือว่าเป็นเกียรติประวัติที่สําคัญยิ่งในชีวิต อิ่ม จิตต์ภักดี ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) พุทธศักราช ๒๕๔๐ เสียชีวิตเมื่อวันที่ ๒๔ พ.ค.ที่ผ่านมา เวลาประมาณ ๑๑.๑๔ น. ณ บ้านพัก ตำบลรัตภูมิ อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา เนื่องจากโรคชรา ด้วยอายุได้ ๙๙ ปี


ภาพจาก : https://www.hatyaitoday.com/dcp-culture/ 


ผลงานสำคัญ

          หนังอิ่มเท่ง เป็นผู้ที่มีความสามารถในการแสดงหนังตะลุง อย่างแท้จริง ได้ใช้ชีวิตการเป็นศิลปินอยู่ในแวดวงของการแสดงหนังตะลุง มาเป็นเวลานานกว่า ๓๐ ปี ได้สั่งสมประสบการณ์ด้านหนังตะลุงไว้มาก มีลูกศิษย์และเพื่อนร่วมงาน ตลอดจนบุคคลทั่วไปที่ท่านรู้จักจนทําให้ได้รับรางวัลต่าง ๆ มากมาย ผลงานและรางวัลที่ได้รับดังกล่าวถือเป็นเกียรติยศ ทําให้หนังอิ่มเท่ง ได้รับการเชิดชูเกียรติจากสํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ให้เป็นศิลปินแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ และรางวัลต่าง ๆ มากมาย พอสรุปได้ดังนี้

๑. กลองทอง ได้รับจากการแข่งขันหนังตะลุงจังหวัดตรัง
๒. ขันน้ำพานรอง ได้จากการแข่งขันหนังตะลุงในจังหวัดต่าง ๆ ประมาณ ๑๕ ใบ
๓. จอแพร ได้จากการแข่งขันหนังตะลุงในจังหวัดต่าง ๆ ประมาณ ๑๕๐ จอ
๔. ถ้วยเกียรติยศ ได้จากการแข่งขันหนังตะลุงในจังหวัดต่าง ๆ ประมาณ ๑๕๐-๒๐๐ ใบ
๕. โล่เกียรติยศ ได้จากการแข่งขันหนังตะลุงในจังหวัดต่าง ๆ ประมาณ ๒๕ ใบ
๖. เสื้อสามารถ ได้จากการแข่งขันหนังตะลุงในจังหวัดต่าง ๆ ประมาณ ๑๐ ตัว

ข้อมูลพื้นฐาน
ชื่อ/สถานที่/เรื่อง
อิ่ม จิตต์ภักดี
ที่อยู่
จังหวัด
สงขลา


วีดิทัศน์

บรรณานุกรม

จุไรรัตน์ จันทรวงศ์. (2550). ศิลปินแห่งชาติ ศิลปินดีเด่นและผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมจังหวัดสงขลา. สงขลา : สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด.
เปิดประวัติ “อิ่ม จิตต์ภักดี” ศิลปินแห่งชาติการแสดงหนังตะลุง “หนังอิ่มเท่ง”. (2563). สืบค้นวันที่ 8 ต.ค. 64, จาก https://www.hatyaitoday.com/dcp-culture/ 


รูปภาพ
 
      Font Size  
Back to Top
Khunying Long Athakravisunthorn Learning Resources Center
Prince of Songkhla University ©2018-2024