ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
น้อม อุปรมัย เป็นบุตรคนที่ ๕ ของนายกลิ่น อุปรมัย นางกิมยี อุปรมัย เกิดเมื่อวันอังคารที่ ๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔ ที่บ้านปากมะยิง ตําบลปากพูน อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช มีพี่น้องร่วมบิดาซึ่งเกิดนางวุ่น อุปรมัย อีก ๕ คน คือ
๑. นางเกลื่อม อุปรมัย |
๒. นางเหลื่อม อุปรมัย |
๓. นายพร้อม อุปรมัย |
๔. นายนาม อุปรมัย |
๕. นางกิ้มหลับ จายางกูร |
ครอบครัว
น้อม อุปรมัย ได้สมรสกับภัทรา รัตนสุวรรณ (ทองสุภา) บุตรีนายคล้าย นางแดง รัตนสุวรรณ มีบุตร-ธิดารวม ๗ คน คือ
๑. น.ต.ไผท อุปรมัย |
๒. รมัย อุปรมัย |
๓. อุปรมัย |
๔. ทิพวรรณ อุปรมัย |
๕. ธาตรี อุปรมัย |
๖. วรุตม์ อุปรมัย |
๗. ภรณี อุปรมัย |
ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
การศึกษา
- พ.ศ. ๒๔๖๖ สอบไล่ได้ประโยคประถมศึกษาจากโรงเรียนประชาบาล ตําบลท่าวัง วัดท่ามอญ (วัดศรีทวีปัจจุบัน) |
- พ.ศ. ๒๔๗๓ สอบไล่ได้ประโยคมัธยมศึกษา (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖) จากโรงเรียนเบญจมราชูทิศ นครศรีธรรมราช (ได้เหรียญหมั่นเรียน ๒ ครั้ง) |
- พ.ศ. ๒๔๗๖ สอบไล่ได้ประโยคครูมูลพิเศษ |
- พ.ศ. ๒๔๘๔ สอบไล่ได้อนุปริญญาทางนิติศาสตร์จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง |
- พ.ศ. ๒๔๘๖ สอบไล่ได้ประกาศนียบัตรชั้นสูง วิชาการปกครองจากโรงเรียนข้าราชการ ฝ่ายปกครอง |
- พ.ศ. ๒๔๘๗ สอบไล่ได้ชั้นปริญญาตรีธรรมศาสตร์บัณฑิต จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และการเมือง |
- พ.ศ. ๒๔๙๙ ได้รับประกาศนียบัตรภาษาอังกฤษชั้นสูง จากมหาวิทยาลัยอเมริกัน กรุงวอชิงตันดี.ซี. ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้รับเกียรติบัตรสมาชิกสมาคมภูมิศาสตร์นานาชาติ |
ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
๑. เหรียญชัยสมรภูมิ |
๒. ดุมพระปรมาภิไธยย่อ รัชกาลที่ ๕ เนื่องในการฉลองวันพระราชสมภพครบ ๖ รอบและ ๑๐๐ ปี |
๓. ตราทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.) |
๔. ตราประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.) |
ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
บั้นปลายชีวิต
น้อม อุปรมัย ตามปกติเป็นคนมีสุขภาพดีไม่มีโรคประจําตัว เป็นคนชอบทํางานไม่ชอบอยู่นิ่ง ชอบศึกษาค้นคว้าวิชาการต่าง ๆ อยู่เสมอ และมักได้รับเชิญให้เป็นผู้บรรยาย อภิปรายตามสถาบัน ต่าง ๆ เป็นประจํา และใช้เวลาว่างเขียนบทความ ในระยะหลังสนใจศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับภูมิศาสตร์และ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นมากเป็นพิเศษ มีผลงานปรากฏลงในหนังสือที่ระลึกของสถานศึกษา ชมรม สมาคม และหน่วยงานต่าง ๆ เสมอ เมื่อต้นปี พ.ศ. ๒๕๒๕ น้อม อุปรมัย ได้ล้มป่วย แพทย์หญิงจงดี มิตรกูด แห่งโรงพยาบาลนครคริสเตียน นครศรีธรรมราช ได้ตรวจพบอาการของโรคหัวใจ (โต) และได้เข้ารับการรักษาพยาบาล ณ โรงพยาบาลแห่งนี้จนอาการดีขึ้น ต่อมาภัทรา อุปรมัย ภรรยาได้ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๒๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๕ อาการของโรคหัวใจก็กําเริบขึ้นอีก น.ต. ไผท อุปรมัย ร.น. บุตรชาย ซึ่งรับราชการอยู่ที่กรุงเทพมหานคร ได้ขอร้องให้เข้ารับการรักษาพยาบาลที่โรงพยาบาลศิริราช เพื่อจะได้ดูแลอย่างใกล้ชิด ท่านจึงเข้ารับการ รักษาพยาบาลที่โรงพยาบาลศิริราช ๓ ครั้ง อาการดีขึ้นมาก แต่เนื่องจากไม่ยอมหยุดพักผ่อนตามคําแนะนําของแพทย์ อาการจึงทรุดลงอีก มีอาการอ่อนเพลีย แน่นหน้าอก นอนไม่หลับ และเบื่ออาหาร พล.ต.ต. ศักดิ์ สวยสุวรรณ ผู้บังคับการตํารวจภูธรเขต ๑๑ ผู้ซึ่งท่าน เคารพนับถือ เป็นอย่างมากได้กรุณาแนะนําให้เข้ารับการรักษาพยาบาลกับนายแพทย์ธาดา ยิบอินซอย นายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจ ณ โรงพยาบาลหาดใหญ่ เมื่อวันที่ ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๖ ผลปรากฏว่าอาการดีขึ้นจึงได้กลับไปพักผ่อนที่บ้านบ่ออ่าง อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยจะต้องตรวจสภาพร่างกายและหัวใจกับนายแพทย์ธาดาเดือนละครั้ง ระหว่างที่ท่าน พักฟื้นอยู่ที่บ้านนั้นเมื่อมีอาการแน่นหน้าอกเนื่องด้วยอาการท้องผูก จะได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากนายแพทย์ปรีชา มิตรกูล นายแพทย์ประจําโรงพยาบาลนครคริสเตียน และสมพร หว่างตระกูล เจ้าหน้าที่ประจําโรงพยาบาลครั้งสุดท้ายท่านได้เข้ารับการรักษาพยาบาลที่โรงพยาบาลหาดใหญ่ เมื่อวันที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ แต่เนื่องจากมีอาการบวมที่ท้องและที่ขามาก นายแพทย์ธาดา จึงให้พักรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลเมื่อเวลา ๐๖.๐๐ น. ของวันที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ ท่าน มีอาการอ่อนเพลียมาก เมื่อได้รับประทานอาหารเพีย งเล็กน้อยก็ขอนอนพัก ซึ่งวรุตม์ บุตรชายผู้เฝ้าดูอาการอยู่อย่างใกล้ชิดได้ตามนายแพทย์เวรมาตรวจดูอาการปรากฏว่าหัวใจเต้นอ่อนมากและช้าลงตามลําดับ นายแพทย์และพยาบาล ได้พยายามช่วยชีวิตนายน้อม อุปรมัย จนสุดความสามารถ แต่ก็ไม่เป็นผลสําเร็จ ท่านได้ถึงแก่กรรม ด้วยอาการสงบ เมื่อเวลา ๐๗.๓๐ น. ของวันที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ ณ โรงพยาบาลหาดใหญ่ ก่อนถึงแก่กรรมประมาณ ๓ วันท่าน ได้เขียนสั่งความเกี่ยวกับการจัดงานศพของตนไว้อย่างละเอียดทุกขั้นตอน ซึ่งเป็นการเพิ่มเติมจากที่ได้เขียนไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๙ และอีกครั้งหนึ่งเขียนเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ ทายาทของท่าน ได้ตั้งศพบําเพ็ญกุศล ณ วัดวังตะวันออก ตําบลคลัง อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งแต่วันที่ ๑๗-๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ และได้บรรจุศพไว้ที่วัดวังตะวันออกในคืนวันที่ ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ ตามที่ท่านได้สั่งความไว้ ต่อมาทายาทได้กราบบังคมทูลพระกรุณา ขอพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเพลิงศพนายน้อม อุปรมัย ในวันเสาร์ที่ ๑๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๒๖ เวลา ๑๗.๐๐ น. ณ เมรุวัดชะเมา ตําบลท่าวัง อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ ฯพณฯ จรูญพันธุ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา องคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ มาในการพระราชทานเพลิงศพ
ภาพจาก : น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม., 2526
การรับราชการและตำแหน่งหน้าที่
- พ.ศ. ๒๔๗๔-๒๔๗๕ ครูจัตวาโรงเรียนประจําจังหวัดนครศรีธรรมราช (เบญจมราชูทิศ) |
- พ.ศ. ๒๔๗๖ ครูจัตวาโรงเรียนประชาบาลตําบลศาลามีชัย ๒ วัดศาลามีชัย อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช |
- พ.ศ. ๒๔๗๗-๒๔๘๔ ครูดรีโรงเรียนประจําจังหวัดนครศรีธรรมราช (เบญจมราชูทิศ) |
- พ.ศ. ๒๔๘๕ โอนไปรับราชการกระทรวงมหาดไทยในตําแหน่งปลัดอําเภอตรี อําเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ |
- พ.ศ. ๒๔๘๖ ปลัดอําเภอตรี อําเภออรัญญประเทศ จังหวัดปราจีนบุรี |
- พ.ศ. ๒๔๘๖-๒๔๘๗ ปลัดอําเภอตรี อําเภอเมืองรัฐปลิศ แคว้นมลายู |
- พ.ศ. ๒๔๘๘ ปลัดอําเภอตรี อําเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี |
- พ.ศ. ๒๔๘๘ ปลัดอําเภอตรี กิ่งอําเภอลานสกา อําเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช |
- พ.ศ. ๒๔๘๙ ลาออกจากราชการประกอบอาชีพทนายความและเป็นนักการเมืองระดับท้องถิ่นคือเป็นสมาชิกสภาเทศบาลเมืองนครศรีธรรมราช รอง ประธานสภาเทศบาลเมือง นครศรีธรรมราช และเทศมนตรีเทศบาลเมืองนครศรีธรรมราชหลายสมัย |
- พ.ศ. ๒๔๙๕-๒๕๐๐ ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครศรีธรรมราช สมัยแรก |
- พ.ศ. ๒๕๐๐ (๒๖ ก.พ.-๑๖ ก.ย.) ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสมัยที่ ๒ และได้รับเลือกเป็นรองประธานสภาผู้แทนราษฎร ๒ สมัย |
- พ.ศ. ๒๕๐๐-๒๕๐๑ ได้รับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครศรีธรรมราช สมัยที่ ๓ และได้รับตําแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการ กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งแต่ ๗ สิงหาคม ๒๕๐๑-๒๐ ตุลาคม ๒๕๐๑ |
- พ.ศ. ๒๕๑๒-๒๕๑๔ ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครศรีธรรมราช สมัยที่ ๔ และได้รับเลือกเป็นรองประธานสภาผู้แทนราษฎร สมัยที่ ๓ |
งานราชการพิเศษ
- พ.ศ. ๒๔๘๔ ได้รับคําสั่งจาก พล.ต.หลวงเสนาณรงค์ ผบ.กองพล ที่เมืองนครศรีธรรมราช ให้เข้าร่วมคณะฝ่ายไทยในการเจรจาหยุดยิงกับกองทัพ ญี่ปุ่นที่ยกพลขึ้นบุกเมืองนครศรีธรรมราช ขณะที่เป็นครูโรงเรียนประจําจังหวัดนครศรีธรรมราช “เบญจมราชูทิศ” |
- พ.ศ. ๒๔๘๕ ได้เป็นผู้ร่วมคณะฝ่ายไทยไปรับมอบดินแดน ๔ รัฐมาลัยจากรัฐบาลญี่ปุ่น ขณะที่รับราชการเป็นปลัดอําเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ |
- พ.ศ. ๒๔๘๗ ได้เป็นพนักงานประสานงานฝ่ายพันธมิตร ในย่านอําเภอบ้านโป่ง นครปฐมและกาญจนบุรี จนกระทั่งญี่ปุ่นแพ้สงคราม และได้ปฏิบัติ หน้าที่ประสานงานกับกองทหารฝ่ายสัมพันธมิตร คืออังกฤษและอเมริกา |
- พ.ศ. ๒๕๑๗ กระทรวงกลาโหมให้มีฐานะเป็น “ทหารผ่านศึกชั้น ๒” เพราะได้ปฏิบัติงานราชการพิเศษดังกล่าวข้างต้น |
หน้าที่การงานอื่น ๆ
- พ.ศ. ๒๔๙๐ เป็นเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์งานของสหประชาชาติ ในภาคพื้นเอเชียและตะวันออกไกล โดยได้รับการแต่งตั้งจากองค์การสหประชาชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๙๐ |
- พ.ศ. ๒๔๙๘ เป็นอาจารย์ที่ปรึกษามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (วัดมหาธาตุ กรุงเทพฯ) |
- พ.ศ. ๒๕๑๘–๒๕๑๔ เป็นอาจารย์พิเศษ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และบรรยายประวัติศาสตร์เมืองนครฯ ทางสถานีวิทยุกระจายเสียง มณฑลทหารบกที่ ๕ |
- พ.ศ. ๒๕๑๔-๒๕๑๙ เป็นกรรมการส่งเสริมมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ |
- พ.ศ. ๒๕๒๐ เป็นกรรมการค้นคว้าประวัติ “กรุงชิง” เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว |
- พ.ศ. ๒๕๒๐ เป็นกรรมการประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ขนบธรรมเนียมประเพณีและการส่งเสริมการท่องเที่ยวของเมืองนครศรีธรรมราช |
- พ.ศ. ๒๕๒๒-๒๕๒๖ เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิประจําวิทยาลัยครูนครศรีธรรมราช |
- พ.ศ. ๒๕๒๒ เป็นอนุกรรมการวัฒนธรรมประจําจังหวัดนครศรีธรรมราช |
- พ.ศ. ๒๕๒๕ เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของ ก.ค. จังหวัดนครศรีธรรมราช |
ผลงานทางวิชาการบางส่วน
๑. ประวัติเมืองนครศรีธรรมราชและลําดับผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราช |
๒. งานเดือนสิบ ๒๕๐๖ เรื่องรอยบาทเหยียบแน่นไว้ |
๓. งานชุมนุมธรรมศาสตร์เรื่องพระร่วง |
๔. ที่ระลึกงานธรรมศาสตร์ ๑๐ ธ.ค. ๐๘ เรื่องประเทศใหม่โพ้นทะเล |
๕. ที่ระลึกเปิดอาคารศาลจังหวัดและศาลแขวงนครศรีธรรมราช ๒๕๐๙ เรื่องเค้าเรื่องเมืองนครศรีธรรมราช |
๖. งานชุมนุมมุสลิม ๒ ธันวาคม ๒๕๑๐ เรื่องมัสยิดซอลาฮุดดิน |
๗. งานนครศรีกวีศิลป์เรื่องเยี่ยมแดนประหาร-วัดโคกพระยา |
๘. งานชาวลุ่มน้ำปากพนังสังสรรค์เรื่องอ่าวไทยและไหล่ทวีป |
๙. รัฐสภาสาร ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๓ คําอภิปรายของนายน้อม อุปมัย ในการตีความกฎหมายรัฐธรรมนูญ |
๑๐. เอ.ยู.เอ. ๑๙๗๐ เรื่องทัศนคติของคนสําคัญ |
๑๑. อนุสรณ์งานแจกประกาศนียบัตรหน่วยศึกษาพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ๑๐ ก.พ. ๑๔ |
๑๒. วารสารธรรม ๑๐ มกราคม ๒๕๑๕ เรื่องหนักแน่นตุแผ่นผา |
๑๓. สารนครศรีธรรมราช ตุลาคม ๒๕๑๕ เรื่องพระพนมวังนางเสดียงทอง |
๑๔. อนุสรณ์ครบรอบ ๒ ปี วิทยาลัยสงฆ์ภาคทักษิณ ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๑๕ เรื่องวัดประดู-วัดแจ้ง |
๑๕. อนุสรณ์พิธีแจกประกาศนียบัตร หน่วยศึกษาพุทธศาสนาวันอาทิตย์ นครศรีธรรมราช ๑๕-๑๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๖ คําขวัญ “ปณิธานชีวิต” |
๑๖. เบญจมราชูทิศ ปีการศึกษา ๒๕๑๕ เรื่องวิญญาณกษัตริย์ไทย เรียกหาความเป็นไท |
๑๗. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพอาจารย์พระครูอัตตปาโมชร์ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๑๖ เรื่องวัดเสมาเมือง |
๑๘. งานนักกีฬาไทยไปแข่งขันที่สิงคโปร์ เรื่องเราลุกจากเมืองศรีธรรมราชมา |
๑๙. อนุสรณ์ปี ๒๕๑๖ โรงเรียนรัชฎาภิเศกรุ่นแรกเรื่องฉันจะซื่อสัตย์ |
๒๐. อนุสรณ์พิธีมอบประกาศนียบัตร หน่วยศึกษาพุทธศาสนาวันอาทิตย์ นครศรีธรรมราช ๖-๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๖ เรื่องความลึกลับของเจดีย์หินในวัด พระมหาธาตุ |
๒๑. วิชาฉบับชีวิตไทยปักษ์ได้เรื่องการขับไล่พม่าออกจากเมืองนคร ๒๒. อนุสรณ์จากคณะศิษยานุศิษย์ ในงานรับสมณศักดิ์พระไพศาลศิริวัฒน์ ๕ ธันวาคม ๒๕๑๙ |
๒๓. ที่ระลึกในพิธีเปิดอาคารที่ทําการศาลจังหวัดปากพนัง ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๙ เรื่องพระบรมธาตุแห่งเมืองนครศรีธรรมราช |
๒๔. วันธรรมศาสตร์ ๒๕๒๐ นครศรีธรรมราช เรื่องสารจากลูกโดม |
๒๕. อนุสรณ์ครบรอบปีวิทยาลัยสงฆ์ภาคทักษิณ ๘ พฤษภาคม ๒๕๑๖ เรื่องแบบอย่างพระพุทธรูปนานาชาติ |
๒๖. ประวัติความเป็นมาของวัดท่าโพธิ์วรวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. ๒๕๒๐ |
๒๗. ชีวิตไทยปักษ์ได้เรื่องป้อมค่ายสี่มุมเมืองนครศรีธรรมราช |
๒๘. ชีวประวัติสังเขปของครูฉ่ำ จำรัสเนตร อดีต ส.ส.นครศรีธรรมราช ๕ สมัย |
๒๙. รายงานการสัมมนาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชเรื่องนครศรีธรรมราชสมัยอยุธย |
น้อมรำลึก : อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายน้อม อุปรมัย ป. ม. ณ ฌาปนสถานวัดชะเมา อำเภอเมือง
จังหวัดนครศรีธรรมราช วันเสาร์ที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2526. (2526). กรุงเทพฯ : วัฒนาพานิช.