หมวดหมู่
สถานที่ทางศาสนา
วัดดศิลาลอย ตั้งอยู่เลขที่ ๗๖ หมู่ที่ ๔ ตําบลชุมพล อําเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา อยู่ริมทางหลวงสาย ๔๐๘ (สงขลา-ระโนด) โดยห่างจากตัวอําเภอสทิงพระไปประมาณ ๑๖ กิโลเมตร วัดศิลาลอยสร้างขึ้นเป็นวัดเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๑๓๐๐ เดิมมีนามว่า "วัดยางงาม" ต่อมาได้มีระพุทธรูปปางมารวิชัยสร้างด้วยหินถูกคลื่นซัดมาจากเกาะกระในทะเลอ่าวไทย ลอยมาเกยตื้นชายทะเล หมู่ที่ ๒ ตำบลชุมพล ชาวบ้านได้ช่วยกันลากเพื่อนำไปประดิษฐาน ณ วัดชุมพล แต่ลากไม่ไปตกกลางคืนพระพุทธรูปได้มาเข้าฝันชาวบ้านว่าต้องการอยู่ที่วัดยางงาม ซึ่งสมัยนั้นเป็นวัดร้าง ชาวบ้านจึงนำพระพุทธรูปมาประดิษฐานไว้ ต่อมาได้บูรณะซ่อมแซมขึ้นใหม่ จากการสังเกตคาดว่าพระพุทธรูปลอยน้ำนี้ ในตำนานคล้ายศิลปะเชียงแสนยุคหลังมีการสร้างพระพุทธรูป ที่มีแบบของลัทธิลังกาวงศ์จากสุโขทัยเข้ามาปะปน รูปลักษณะโดยส่วนรวมสะโอดสะองขึ้น ไม่อวบอ้วนบึกบึน พระพักตร์ยาวเป็นรูปไข่มากขึ้น พระรัศมีทำเป็นรูปเปลว พระศกทำเป็นเส้นละเอียดและมีไรพระศกเป็น ส้นบาง ๆ ชายสังฆาฏิ ยาวลงมาจรดพระนาภี สำหรับการเปลี่ยนชื่อวัดจากวัดยางงามมาเป็นวัดกระนั้น ได้ตั้งชื่อตามชื่อเกาะกระที่พระศิลาลอยมา ต่อมาวัดแห่งนี้ได้กลายเป็นวัดร้างมาจนถึงปี พ.ศ. ๒๔๖๒ ชาวบ้านได้นิมนต์พระดำ ติฺสสโร จากวัดดีหลวงมาปกครองวัด และได้ทำการบูรณะพัฒนาวัดให้เจริญก้าวหน้า และก็ได้บูรณะพุทธรูปโดยการปั้นปูนหุ้มเอาไว้แล้วถวายพระนามว่า "พระศิลาลอย" และได้มีการเปลี่ยนนามวัดมาเป็นวัดศิลาลอย จากนนั้นวัดก็ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาในวันที่ ๘ กันยายน ๒๔๙๘ ต่อมากรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานวัดศิลาลอย ในราชกิจจานุเบกษาเล่ม ๑๑๔ ตอนพิเศษ ๘๑ง วันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๕๐ หน้า ๕ พื้นที่ โบราณสถานประมาณ ๓ ไร่ ๕๕ ตารางวา
อุโบสถหลังเก่า
ภาพจาก : ทำเนียบนามแหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรมในเขตพื้นที่ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ (โบราณสถานจังหวัดสงขลา
ปัตตานี ยะลา นราธิวาส สตูล)
ภายในอุโบสถ
ภาพจาก : ทำเนียบนามแหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรมในเขตพื้นที่ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ (โบราณสถานจังหวัดสงขลา
ปัตตานี ยะลา นราธิวาส สตูล)
อุโบสถหลังเก่าของวัดศิลาลอยก่อสร้างแบบก่ออิฐถือปูน ลักษณะเป็นอุโบสถโถงมีก่อกำแพงปิดเฉพาะด้านหน้าและด้านข้าง ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป ๔ องค์ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ประทับนั่งบนนแท่นบุษบกยกพื้นสูงบนฐานเดียวกัน องค์หนึ่งหันหน้าทางทิศใต้เรียกกันว่า “พระศิลาลอย” ซึ่งแต่เดิมเป็นพระพุทธรูปศิลาทรายสีแดง แต่ในปี พ.ศ. ๒๔๖๒ พระอาจารย์ดำได้ทําการบูรณะพระพุทธรูปเสียใหม่ โดยได้ก่อองค์พระพุทธรูปแบบก่ออิฐถือปูนขึ้นแล้วเอาพระศิลาทรายบรรจุไว้ในพระอุระ (อก) ของพระพุทธรูปองค์นั้น อุโบสถในปัจจุบันไม่ปรากฏใบเสมาเนื่องจากมีการย้ายถอนออกไปไว้ที่อุโบสถหลังใหม่ที่สร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๒๖
อุโบสถหลังใหม่
กุฏิ (เก่า)
ภาพจาก : https://kyl.psu.th/fo8cHQQL1
กุฏิ (เก่า) เป็นอาคารเสาปูนสูงยกพื้นไม้กระดาน ผนังไม้กระดาน เรียงซ้อนกันลงมามีหลังคาซ้อนกัน ๓ ชั้น มุงด้วยกระเบื้องดินเผา หน้าบันของหลังคาตกแต่งด้วยลายปูนปั้น รูปพระพุทธเจ้าประทับนั่งในดอกบัว ต่อด้วยลายเครือเถาเป็นดอกวงโค้ง มีรูปเทวดาประนมมือในวงเครือเถาทั้ง ๒ ข้าง ด้านล่างเป็นรูปพุทธบริษัทนั่งประนมมือและมีบรรดาสัตว์หนาดเล็ก เช่น นก กระรอก เรียงรายอยู่ด้านข้าง ๆ
ศาลาการเปริยญ
ภาพจาก : https://kyl.psu.th/fo8cHQQL1
ศาลาการเปรียญหลังนี้ เริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๕ โดยมีช่างแก้ว วิจิตรพันธ์ พระอธิการดำ ติสฺสโร พระอธิการแสง อาภาธโร และคุณตาซ้วน เอมโอ เป็นนายช่างผู้นำก่อสร้าง ศาลาการเปรียญสร้างแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๙ เดิมที่เป็นศาลาที่สร้งอยู่กลางสระน้ำขนาดใหญ่ต่อมาได้ถมสระน้ำเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๖ ศาลาการเปรียญเป็นอาคารโถงไม่มีผนัง ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดกว้าง ๑๓.๓ ยาว ๒๒ เมตร ด้านหน้า ๔ ห้อง ด้านข้าง ๖ ห้อง หันหน้าไปทางทิศตะวันออก พื้นและเสารับจั๋วหลังคาเป็นซีเมนต์ เสารับชายคา และเครื่องบนเป็นไม้ หลังคามุงกระเบื้องดินเผา มีช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ หน้าบันทิศตะวันออกประดับด้วยลายปูนปั้นรูปพระโพธิสัตว์ประทับนั่งห้อยพระบาทบนดอกบัว มีพุทธบริษัท พระพรหม และยักษ์นั่งประนมมือหันหน้าเข้าหาพระโพธิสัตว์ ด้านล่างมีอักษรความว่า "ตอนอัญเชิญหน่อโพธิสัตว์มาอุบัติในโลกมนุษย์เรานี้"
