“ศรีตรัง” เป็นดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ศ

รีตรัง เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีใบเป็นชนิดใบประกอบขนนกสองชั้น ใบย่อยมีขนาดเล็กจำนวนมาก ออกดอกปีละครั้ง เป็นช่อแบบกระจุก ช่อดอกยาว 5–9 เซนติเมตร กลีบมีดอก 5 กลีบ เชื่อมติดต่อกันเป็นหลอดสีม่วงอ่อน ช่วงที่ออกดอกประมาณเดือนมกราคม–มีนาคม เมื่อถึงฤดูกาลในแต่ละปี ศรีตรังจะออกดอกบานสะพรั่งเต็มต้น มีความสวยงามมาก แม้ยามร่วงโรยลงสู่พื้นดินแล้ว พื้นดินที่ปกคลุมด้วยดอกศรีตรังนั้นเหมือนถูกระบายด้วยสีสัน มีความงดงามสุดจะบรรยายได้
ศรีตรังมีชื่อวิทยาศาสตร์คือ ชื่อวิทยาศาสตร์ Jacaranda filicifolia D. Don. ชื่อสามัญ Jacaranda, Green ebony วงศ์ BIGNONIACEAE ชื่ออื่น ๆ เช่น แคฝอย (ภาคกลาง) ศรีตรังเป็นไม้ท้องถิ่นมีถิ่นกำเนิดอยู่ในอเมริกาใต้ ลักษณะทั่วไปของศรีตรัง เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบสูง 5–10 เมตร เรือนยอดโปร่ง ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกออกตรงกันข้าม ใบย่อยเล็ก ออกดอกเป็นช่อใหญ่ตามกิ่ง ดอกสีม่วง กลีบดอก 5 กลีบเชื่อมกันเป็นหลอด เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซ.ม. ออกดอกช่วงเดือนมกราคม-มีนาคม ผลเป็นฝักแบน เมื่อแก่แตกเป็น 2 ซีก เมล็ดมีปีก

ความเป็นมาของการใช้ “ศรีตรัง” เป็นดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์นั้น ด้วยเหตุที่ศาสตราจารย์ ดร.สตางค์ มงคลสุข อดีตอธิการบดี (คนที่ 2) ท่านมีความนิยมชมชอบต้นศรีตรังมาก เมื่อท่านได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งอธิการบดี (ช่วงปี พ.ศ. 2512–2514) ท่านจึงให้นำมาปลูกในบริเวณมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์หลายสิบต้น ต่อมาในวันที่ 9 มิถุนายน 2516 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ได้เสด็จพระราชดำเนินมาที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ในการเสด็จมาครั้งนี้ ทั้ง ๒ พระองค์ได้ทรงปลูกต้นศรีตรังที่บริเวณด้านหน้าอาคารสำนักงานอธิการบดี (เดิม) ซึ่งปัจจุบันคืออาคารสำนักงานบริหารคณะวิทยาศาสตร์ ซึ่งนับเป็นสิริมงคลอย่างสูงสุดแก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ต้นศรีตรังจึงถือว่าเป็นดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์อย่างเป็นทางการตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา