Page 22 - 2019-9
P. 22
ชื่อวิทยาศาสตร์ Jasminum sambac (L.) Aiton
ชื่ออื่น ข้าวแตก มะลิลา มะลิซ้อน มะลิหลวง
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้พุ่มสูง 1-2 เมตร ใบประกอบชนิด
มีใบย่อยใบเดียว เรียงตรงข้าม รูปไข่ รูปวงรีหรือรูปวงรีแกม
ขอบขนาน กว้าง 3-6 ซม. ยาว 5-10 ซม. สีเขียวแกมเหลือง
ดอกช่อออกที่ปลายกิ่งและซอกใบ กลีบดอกสีขาว มีกลิ่นหอม
ผลเป็นผลสด
สรรพคุณทางยา ดอกกลิ่นหอมเย็น รสขม ใช้บ�ารุงหัวใจ
ดับพิษร้อน ท�าให้หัวใจชุ่มชื่น บ�ารุงครรภ์ แก้ร้อนใน กระหายน�้า
แก้ไข้ ต�ารายาไทยใช้ดอกแห้งปรุงยาหอม จัดอยู่ในเกสรทั้งห้า
ชื่อวิทยาศาสตร์ Pandanus odorifer (Forssk.) Kuntze
ชื่ออื่น การะเกด เตยทะเล
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้พุ่มสูง 5-10 เมตร แตก
กิ่งก้าน ล�าต้นมีสีน�้าตาลอ่อน ชอบขึ้นตามชายทะเล
มีรากอากาศช่วยค�้าจุนล�าต้นท�าให้ทนต่อลม ใบเดี่ยวเรียง
สลับเวียนรอบกิ่งเป็นกระจุกที่ปลายยอด ใบยาวคล้ายหอก
สีเขียว ขอบใบมีหนามแหลม ดอกช่อออกที่ปลายยอดมีเฉพาะ
ดอกตัวผู้ ไม่มีกลีบดอก ห่อหุ้มด้วยใบประดับรูปร่างเรียวยาว
สีขาว มีกลิ่นหอม ต้นที่มีเฉพาะดอกตัวเมีย เรียกว่า เตยทะเล
ผลเป็นผลรวม รูปกลมหรือขอบขนาน สีเหลืองหรือแดง
สรรพคุณทางยา ดอก รสหอมเย็น แก้ลม ต�ารายาไทยใช้ราก
แก้ไข้ ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ ขับนิ่ว ช่อดอกตัวผู้จัดอยู่ในเกสร
ทั้งเก้าใช้ปรุงเป็นยาหอม บ�ารุงหัวใจ
22 | L I B R A R Y 2 U
