Page 20 - รายงานประจำปี ๒๕๕๘ ศูนย์องค์รวมเพื่อการศึกษาและบำบัดโรคมะเร็ง คณะแพทยศาสตร์
P. 20
20
ผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่ศูนย์ฯ ส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยระยะท้ายที่ต้องมีการดูแลใน
ด้านอื่นๆร่วมด้วย จึงมีการนำาหลักการดูแลผู้ป่วยที่เรียกว่า palliative care มาปรับใช้ ซึ่ง
การรักษาแบบ palliative care เป็นรูปแบบการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมสำาหรับผู้ที่ป่วยด้วย
โรคที่คุกคามต่อชีวิต ซึ่งไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ไม่จำากัดว่าให้ใช้กับผู้ป่วยมะเร็งหรือผู้
ป่วยที่ใกล้จะเสียชีวิตเท่านั้น แต่ใช้ได้กับผู้เจ็บป่วยทุกประเภทและเริ่มตั้งแต่วินิจฉัยโรค หลักวิธี
นี้มีเป้าหมายเพื่อรักษาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว ไม่ใช่การรักษาที่ยืดชีวิตผู้ป่วย
หรือชะลอการเสียชีวิต แต่เป็นการรักษาอาการเจ็บป่วยทางกายร่วมกับการรักษาอาการ
เจ็บป่วยทางใจ โดยเคารพในสิทธิและความเป็นปัจเจกบุคคลของผู้ป่วย ไว้วางใจซึ่งกันและ
กัน เพื่อให้สามารถเผชิญกับความเจ็บป่วย ลดความทุกข์ทรมานจากความเจ็บป่วย และมี
คุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำาได้ โดยมีผู้ป่วยและครอบครัวเป็นศูนย์กลาง ครอบคลุมทั้ง 4
มิติ คือ กาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ป่วยมีชีวิตอย่างมีความหมายมาก
ที่สุดจนถึงวันที่จากไป การดูแลแบบ palliative care จึงควบคู่ไปกับ curative treatment
การดูแลแบบ palliative care จึงมีผู้เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า การดูแลตามอาการ (supportive
care) ซึ่งสามารถกระทำาได้ในผู้ป่วยโรคมะเร็งทุกระยะ ตัวอย่างเช่น การบรรเทาความเจ็บ
ปวด แต่บทบาทที่สำาคัญแท้จริงแล้วนั้นมักจะอยู่ที่ช่วงปีสุดท้ายของชีวิตผู้ป่วย และเมื่อถึง
ระยะท้ายของชีวิตผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะใช้เวลาที่เหลืออยู่ที่บ้าน อาการต่างๆที่เกิดขึ้นมักจะมี
อาการรุนแรงมากขึ้น แต่เนื่องด้วยข้อจำากัดหลายอย่างทำาให้ผู้ป่วยไม่สามารถมาพบแพทย์
ได้ทุกครั้งที่มีอาการ การจัดการกับอาการต่างๆที่เกิดขึ้นบางครั้งครอบครัวหรือผู้ดูแลขาด
ความรู้หรือความมั่นใจไม่สามารถตอบสนองกับความต้องการของผู้ป่วยได้ จะยิ่งส่งผลให้
ผู้ป่วยและครอบครัวเกิดความเครียดและวิตกกังวลกับความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้น ทางศูนย์จึง
ู
่
้
่
่
่
ื
้
ั
้
้
่
่
้
มการพฒนาระบบการสงตอผปวยไปยงโรงพยาบาลใกลบานเพอใหผปวยเหลานไดรบการ
ู
ั
ี
ั
้
้
ี
ดูแลอย่างต่อเนื่องมีคุณภาพและปลอดภัย จึงมีการติดต่อประสานงานไปยังโรงพยาบาลใกล้
บ้านให้ไปเยี่ยมติดตามอาการผู้ป่วยที่บ้าน ซึ่งในปัจจุบันโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำาบล
(รพ.สต.) จะมีทีมเยี่ยมบ้านอยู่แล้ว เมื่อดำาเนินการติดต่อประสานงานดังกล่าวขึ้น ทีมเยี่ยม
บ้านจะไปเยี่ยมผู้ป่วยที่บ้าน ดำาเนินการจัดการแก้ไขปัญหาให้กับผู้ป่วย ให้คำาแนะนำาปรึกษา
ในการจัดการอาการต่างๆที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นการดูแลตอบสนองความต้องการของผู้ป่วยระยะ
ท้ายที่สำาคัญ เพื่อให้ผู้ป่วยมีชีวิตอยู่กับความเป็นจริงและสามารถเผชิญกับปัญหาต่างๆโดย
ไม่รู้สึกว่าอยู่อย่างลำาพัง ระบบการส่งต่อดังกล่าวเริ่มมาตั้งแต่เดือน พฤศจิกายน 2558 ผู้
ป่วยและครอบครัวที่เข้าร่วมในระบบนี้จะได้รับการติดตามและประเมินผลอย่างต่อเนื่องต่อไป
